Unikanie wypadków przy pracy w magazynach
Specyfika miejsca zatrudnienia oraz fizyczny charakter wykonywanych obowiązków sprawiają, że magazynierzy należą do grupy podwyższonego ryzyka wypadkami w pracy. Rutyna i spadek poziomu skupienia, które nieodłącznie pojawiają się przy wykonywaniu powtarzalnych i żmudnych zleceń, dodatkowo podnoszą ryzyko wystąpienia zagrożenia dla ich życia i zdrowia. Z tego powodu niezwykle ważne jest odpowiednie zabezpieczenie przestrzeni pracy i minimalizowanie niebezpieczeństwa za pomocą dostępnych procedur i narzędzi.
Jak podaje GUS, w roku 2022 wypadkom przy pracy uległo blisko 67 tys. osób. 180 spośród nich zmarło, a 365 odniosło odniosło ciężkie rany. Obok przemysłu, budownictwa i rolnictwa to właśnie sektor magazynowy był najbardziej kontuzjogenny. Za wypadki w największym stopniu odpowiada brak właściwej organizacji i kultury pracy.
Magazynowe pułapki
W przestrzeni magazynowej czyha wiele pułapek, począwszy od przygniecenia przez spadające z półek produkty (a nawet same półki), przez wypadki komunikacyjne powstające w kontakcie z pojazdami poruszającymi się po hali produkcyjnej, upadki z wysokich platform, a także poparzenia, porażenia (w wyniku awarii sieci elektrycznej) i uszkodzenia słuchu w wyniku zbyt wysokiego poziomu hałasu.
Wypadki mają wiele przyczyn, zwykle prozaicznych: od nadmiernego tempa pracy i związanego z nim zmęczenia pracowników, przez nieprawidłową obsługę urządzeń magazynowych (np. wózków widłowych), brak niezbędnych zabezpieczeń (osłon i barier oraz znaków ostrzegawczych), zły stan techniczny urządzeń, nieprawidłową organizację pracy, aż po przeładowanie regałów ponad dopuszczalne normy.
Na podwyższone ryzyko narażają się pracownicy niedbali i nieostrożni, lekceważący zasady bezpieczeństwa – zwłaszcza ci, którzy nie zakładają środków ochrony osobistej, takich jak kaski, rękawice i gogle zabezpieczające – a także niedostatecznie przeszkoleni i zaniedbujący obowiązek utrzymania porządku i czystości w swoim otoczeniu (a poślizg na posadzce pokrytej wodą, olejem lub smarem, zapiaszczonej i brudnej to raczej reguła niż wyjątek). Unikanie takich zagrożeń jest możliwe tylko dzięki przestrzeganiu odpowiednich przepisów dotyczących zapobiegania wypadkom i podejmowaniu odpowiednich środków ostrożności.
Bezpieczeństwo pracy i szkolenia pracowników
Kluczowym działaniem ograniczającym ryzyko wypadków jest zapewnienie pracownikom szkoleń przygotowujących ich na główne niebezpieczeństwa występujące w miejscu pracy - które powinny być przestrzegane z równą pieczołowitością jak szkolenia z obsługi urządzeń i maszyn – a następnie ich surowe egzekwowanie (łącznie z sankcjami za nieprzestrzeganie zasad BHP). W ten proces muszą być zaangażowane wszystkie szczeble firmy: od kierownictwa, przez przedstawicieli pracowników, po lekarzy medycyny pracy. Wspomniane na wstępie statystyki wypadków wskazują jednak na częste rozjeżdżanie się teorii i praktyki. Ciągły pośpiech i szukanie oszczędności prowadzi do katastrof i narażania ludzkiego zdrowia i życia. Nieprzeszkolony pracownik rzadko może liczyć na pomoc zwierzchników pochłoniętych biurokracją i pilnujących wyrabiania targetów, tymczasem sprawna komunikacja i wsparcie to niezbędny element, by mógł czuć się bezpiecznie w swoim miejscu pracy.
Właściwy projekt magazynu to podstawa
Część zagrożeń można wyeliminować już na etapie projektowania magazynu, wybierając do realizacji inwestycji sprawdzone firmy, które zapewniają kompleksową obsługę obejmującą doradztwo, projekt, dostawę i montaż, a w późniejszym czasie również serwis wyposażenia magazynowego. Dobrze przygotowany i zrealizowany przez profesjonalistów projekt pomoże wyeliminować wiele zagrożeń związanych np. z niewłaściwie dobranym rozwiązaniem w zakresie regałów i wózków, zbyt wąskimi drogami transportowymi czy brakiem tabliczek znamionowych i informacji o nośnościach. Tak dostosowany do wymogów bezpieczeństwa magazyn musi być regularnie kontrolowany przez wyspecjalizowanych inspektorów.
W magazynach najwięcej zagrożeń generują systemy transportu i magazynowania paletowego podczas przemieszczania ładunków o dużej masie i objętości. Zwiększenie bezpieczeństwa jest możliwe dzięki wysokiej automatyzacji tych procesów, m.in. poprzez stosowanie układnic paletowych, wózków widłowych z czujnikami obecności przeszkód i ludzi (które w razie potrzeby potrafią samodzielnie wyhamować pojazd) oraz przenośników palet. Priorytetem powinno być wydzielanie stref całkowicie zautomatyzowanych z ograniczonym dostępem człowieka, do czego służą zabezpieczenia mechaniczne i elektroniczne w postaci siatek i barier czujnikowych wyłączających działanie systemów po ich naruszeniu. Prostymi, a zarazem tanimi rozwiązaniami mogą być osłony nóg regałów, produkty których zadaniem jest ochrona przed skutkami uderzeń np. wózkami widłowymi. Takie elementy zabezpieczają nie tylko nogę regałową, ale dodatkowo składowany na półce towar.
Człowiek: słabe ogniwo magazynu
Aby uniknąć lub znacznie ograniczyć ryzyko takich kontuzji, wystarczy stosować się do kilku podstawowych zasad. Wymieńmy je dla porządku.
- Po pierwsze: właściwe oznakowanie magazynu, począwszy od zachowania odpowiedniej szerokości szlaków komunikacyjnych (zgodnie z przepisami § 47. BHP Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy odległość przejeżdżającego pojazdu od ściany lub półki powinna być nie mniejsza niż 75 cm w przypadku alejek jednokierunkowych lub 100 cm w dwukierunkowych). Kolejna rzecz to odpowiednie oznakowanie regałów i półek; w magazynie warto stosować na m.in. na taśmy do znakowania hal, znaki podłogowe, etykiety podłogowe, szablony znaków BHP oraz oznakowanie fotoluminescencyjne o właściwościach zapewniających dobrą widoczność nawet po ciemku.
- Po drugie: zabezpieczenie regałów i urządzeń. Wspominaliśmy wyżej o wykorzystaniu profili, odbojników i osłon mocowanych na krawędziach półek i regałów, które nie tylko zmniejszają ryzyko kontuzji pracowników, ale dodatkowo działają antywstrząsowo.
- Po trzecie: serwisowanie magazynu i regularne audyty, których celem jest sprawdzenie warunków panujących na hali oraz stanu technicznego maszyn i urządzeń. To niezbędny sposób, by upewnić się, że systemy zabezpieczeń – nawet te najbardziej zaawansowane - są sprawne i zadziałają w sytuacji zagrożenia.
- Po czwarte: zapewnienie bezpieczeństwa pracownikom poprzez uświadamianie im zagrożeń czyhających między magazynowymi półkami, przypominanie regulaminu, organizowanie szkołeń BHP oraz kursów pierwszej pomocy. Warto również przypominać pracownikom oraz instruować ich na temat stosowania się do zasad noszenia odzieży ochronnej, takiej jak: kask, rękawice oraz kamizelki odblaskowe.
Autor wpisu:
